HIERARCHIA DOBORU ŚRODKÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH PRZED UPADKIEM Z WYSOKOŚCI
Zapewnienie bezpieczeństwa podczas wykonywania pracy na wysokości jest sprawą najwyższej wagi, zarówno dla pracodawcy jak i dla pracownika. Organizując i wykonując prace na wysokości powinniśmy się kierować najwyższym poziomem bezpieczeństwem osób, które wykonują taką pracę. Występujące ryzyko upadku z wysokości powinniśmy w pierwszej kolejności eliminować. Jeżeli jest to niemożliwe, redukować do poziomu akceptowalnego przy zastosowaniu odpowiednich środków ochrony pasywnej, a w dalszej kolejności środków ochrony aktywnej.
Podstawowa zasada o jakiej należy pamiętać przy podejmowaniu prac zagrożonych upadkiem z wysokości jest hierarchia doboru środków zabezpieczających.
rys.1. Eliminacja zagrożenia, rys. 2 Ochrona zbiorowa
rys.3. Praca w ograniczeniu, rys. 4. Ochrona przed upadkiem
01.Eliminacja zagrożenia
Najlepszym i zalecanym sposobem na wykluczenie zagrożeń związanych z upadkiem z wysokości jest wyeliminowanie potrzeby wykonywania pracy na wysokości na etapie projektu i planowania. Takie podejście jest możliwe w fazie projektowania obiektów budowlanych, maszyn, i innych miejsc, do których niezbędny będzie dostęp pracownika. W sytuacjach, gdzie nie jest to możliwe alternatywnym rozwiązaniem będzie np. wykorzystanie zrobotyzowanych stanowisk pracy obsługiwanych z poziomu ziemi, zastosowanie narzędzi na tyczkach i wysięgnikach czy też użycie dronów.
Nie ma bezpieczniejszego, bardziej skutecznego sposobu ochrony pracownika przed upadkiem, niż samo usunięcie zagrożenia upadkiem. Jeśli nie ma zagrożenia, nie ma ryzyka upadku.
02.Ochrona zbiorowa
Jeżeli nie można uniknąć pracy na wysokości, należy rozważyć wykorzystanie pasywnych środków zabezpieczających w postaci środków ochrony zbiorowej. Zalicza się do nich barierki ochronne, które zabezpieczają równocześnie większą ilość osób bez konieczności stosowania dodatkowego sprzętu zabezpieczającego oraz nie wymagają szkolenia z użytkowania. Barierki ochronne uniemożliwiają pracownikom możliwość przekroczenia strefy zagrożenia upadkiem co jest preferowanym systemem zabezpieczającym.
03.Praca w ograniczeniu
W przypadku, gdy nie jest możliwe wykorzystanie środków ochrony zbiorowej, należy zastosować środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed upadkiem z wysokości. Wymaga to od pracownika specjalistycznego przeszkolenia i używania sprzętu asekuracyjnego skonfigurowanego jako system pracy w ograniczeniu. Cechą charakterystyczną takiego rozwiązania jest zastosowanie podzespołu łączącego użytkownika z urządzeniem kotwiczącym o odpowiedniej długości, tak aby ograniczać jego dostęp do strefy zagrożenia upadkiem. Przy tego typu systemach praktycznie wyeliminowane są kwestie związane z drogą swobodnego upadku, urazów spowodowanych upadkiem, a także działań ratowniczych.
04.Ochrona przed upadkiem
W hierarchii wszystkich środków zabezpieczających przed upadkiem, system powstrzymujący upadek powinien być wykorzystywany jako ostatni. Jego użycie wiąże się z potencjalną możliwością zaistnienia upadku oraz jego konsekwencjami. Zadaniem takiego systemu jest powstrzymanie upadku w granicach dopuszczalnej siły uderzenia przy zachowaniu drogi swobodnego upadku. Bezwzględnie wymaga on od pracownika szkolenia z zakresu użytkowania i konfigurowania środków ochrony indywidualnej zabezpieczających przed upadkiem. Ważnym czynnikiem na etapie organizowania pracy będzie także opracowanie planu ratunkowego.