Wybór odpowiedniej metody asekuracji jest kluczowym elementem sytemu ochrony pracownika przed zagrożeniami wynikającymi z pracy na wysokości. W sytuacji, gdy z powodów organizacyjnych, technicznych lub ekonomicznych nie można zainstalować stałych konstrukcji zapobiegających zagrożeniu upadkiem z wysokości w tym środków ochrony zbiorowej wówczas należy stosować środki ochrony indywidualnej. Zasady doboru sprzętu asekuracyjnego, zabezpieczającego przed spadaniem określa norma EN 363:2018 Środki ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości – Indywidualne systemy chroniące przed upadkiem z wysokości.

Metody pracy na wysokości z wykorzystaniem sprzętu ochrony indywidualnej można podzielić na:

1. System pracy w ograniczeniu
2. System pozycjonowania w miejscu pracy
3. System pracy technikami dostępu linowego
4. System powstrzymania upadku
5. System ratunkowy

01 System pracy w ograniczeniu

System ten uniemożliwia przedostanie się pracownika do obszaru zagrożonego upadkiem (np. krawędź dachu) poprzez ograniczenie długości połączenia między urządzeniem kotwiczącym a pasem biodrowym użytkownika. Zaleca się, aby podczas pracy w ograniczeniu pracownik był wyposażony w szelki bezpieczeństwa, a element łączący je z urządzeniem kotwiczącym posiadał absorber energii. Podyktowane jest to względami bezpieczeństwa na wypadek błędu przy użyciu niewłaściwego sprzętu asekuracyjnego, wówczas system nadal będzie chronić pracownika. Przy prawidłowym zastosowaniu tego systemu upadek pracownika nie jest możliwy. Jest to najbezpieczniejsza ze wszystkich metod pracy na wysokości z wykorzystaniem indywidualnego sprzętu asekuracyjnego.

02 System pozycjonowania w miejscu pracy

System ten wykorzystywany jest do ustalania bezpiecznej pozycji pracownika będącego w strefie zagrożenia upadkiem, w taki sposób, aby uniknąć ryzyka upadku. Podczas pracy możliwe jest niewielkie obsunięcie, ale bez możliwości upadku do ziemi. Konieczne jest zastosowanie dodatkowego systemu zabezpieczającego przed upadkiem jako rezerwowego na wypadek gdyby system pozycjonujący zawiódł.

03 System pracy technikami dostępu linowego

Dostęp linowy to system zabezpieczający przed upadkiem z wysokości wykonywany w podwieszeniu lub podparciu z użyciem lin. W systemie tym wykorzystuje się zawsze dwie liny, linę roboczą do poruszania się za pomocą specjalnych przyrządów oraz liny asekuracyjnej zabezpieczającej przed upadkiem. Każda z lin powinna być wpięta do niezależnego urządzenia kotwiczącego przystosowanego do dostępu linowego.

04 System powstrzymania upadku

System, którego zadaniem jest powstrzymywanie swobodnego upadku oraz zmniejszania siły działającej na użytkownika podczas upadku. System musi zwierać podsystem łączący z funkcją absorbowania energii. Jest najpowszechniej stosowanym zabezpieczeniem przed upadkiem wykorzystującym indywidualny sprzęt asekuracyjny. Występuje w pięciu konfiguracjach w zależności od charakteru wykonywanej pracy:

System z linką bezpieczeństwa

Poziomy system linowy z linką bezpieczeństwa

System z urządzeniem samohamownym

Pionowy system ze sztywną prowadnicą

System linowy z urządzeniem samozaciskowym

05 System ratunkowy

System ratunkowy umożliwia ewakuację z miejsca pracy zlokalizowanego na wysokości do miejsca bezpiecznego. System pełni również funkcję zapobiegania swobodnemu upadkowi ratownika, jak i poszkodowanego oraz pozwala na ich podnoszenie lub opuszczanie. System ratunkowy posiada zazwyczaj jedną linę, jednakże podczas szkolenia ratowniczego obowiązkowa jest lina asekuracyjna.
Zawsze podczas wykonywania prac na wysokości należy przewidzieć system ratunkowy i procedurę jego bezpiecznego użycia.

Ewakuacja / Autoewakuacja

06 Podsumowanie

Zawsze przed użyciem indywidualnego systemu chroniącego przed upadkiem z wysokości należy uwzględnić parametry zastosowanych tam podzespołów, ich właściwą konfigurację oraz zapoznać się z informacjami zawartymi w instrukcjach użytkowania poszczególnych składników tworzących cały system. Wskazane jest również odbycie szkolenia praktycznego z zakresu ich użytkowania.
Wykorzystanie w pracy na wysokości zabezpieczenia, jakim jest indywidualny system powstrzymywania spadania to metodą ostateczna, właściwa wtedy, gdy inne środki zabezpieczające nie mogą być użyte.